Satürn’ün İlk Truva Asteroiti Keşfedildi
Gökbilimciler sonunda Satürn’ün Güneş etrafındaki yörüngesinde onunla aynı hızda ilerleyen bir asteroit buldular. Truva asteroitleri olarak adlandırılan bu tür nesneler, diğer üç dev gezegen için zaten biliniyor.
“Satürn, eğer buna öyle diyebilirsem, bir bakıma sıra dışıydı, çünkü güneş sistemindeki en büyük ikinci gezegen olmasına rağmen, hiçbir Truva atı yoktu,” diyor Kanada, Londra’daki Western Ontario Üniversitesi’nden bir gökbilimci olan Paul Wiegert. Satürn gibi, yeni asteroitin de dönmesi yaklaşık 30 yıl sürüyor ancak yörüngesinde gezegenden 60 derece önde yer alıyor , Wiegert ve meslektaşları 29 Eylül’de arXiv.org’a sundukları çalışmada bildiriyorlar.
Güneş sistemindeki asteroitlerin çoğu Mars ve Jüpiter’in yolları arasında güneşin etrafında döner. Ancak 1906’da Alman gökbilimci Max Wolf, Jüpiter’den 60 derece önde güneşin etrafında dönen ilk Truva’yı keşfetti ve ona Aşil adını verdi. O zamandan beri gökbilimciler binlerce ek Truva asteroiti buldular bazıları Jüpiter’den 60 derece önde, diğerleri 60 derece geride. NASA uzay aracı Lucy, 2027 ile 2033 arasında sekiz tanesini ziyaret edecek .
Truva asteroitleri Uranüs ve Neptün için ve hatta Dünya ve Mars için de mevcuttur.
2019 yılında Hawaii’deki bir teleskopla çekilen görüntüde yeni asteroitin görülmesinin ardından, Avustralyalı amatör bir astronom olan Andrew Walker, eğer Güneş etrafında doğru yörüngedeyse, cismin bir Satürn Truva Atı olabileceğini öne sürdü.
Wiegert, “Güneş sistemimizdeki bir şey için iyi bir yörünge elde etmenin anahtarı, uzun bir süre boyunca farklı teleskoplarla çok sayıda gözlem yapmaktır” diyor. Bu nedenle Çin’deki Macau Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nden gökbilimci Man-To Hui, asteroitin önceki görüntülerini aradı ve yeni gözlemler de planladı. Asteroitin konumunun 2015’ten 2024’e kadar olan ölçümleri, onun Truva doğasını doğruladı. 2019 UO 14 olarak adlandırılan asteroit, yalnızca yaklaşık 13 kilometre çapında ve Mars’ın iki uydusundan daha küçüğü olan Deimos ile aynı boyutta.
Bilim insanları uzun zamandır Satürn Truvalılarını tahmin ediyor, diyor keşifte yer almayan Complutense Madrid Üniversitesi’nden astronom Carlos de la Fuente Marcos. Ancak tüm Satürn Truvalılarının dengesiz yörüngeleri olmalı, çünkü Satürn’ün her iki tarafında da dev gezegenler var.
“Suçlu Jüpiter gibi görünüyor,” diyor de la Fuente Marcos. Jüpiter’in büyük yerçekimi, Satürn Truva’sını giderek daha fazla çekerek, Güneş etrafındaki yörüngesini giderek daha eliptik hale getiriyor. Daha sonra asteroit, Jüpiter veya Uranüs’e o kadar yaklaşıyor ki, bu dev gezegenlerden biri küçük gövdeyi Truva yörüngesinden çekiyor.
Aslında araştırmacılar asteroitin sadece yaklaşık 2.000 yıldır Truva atı olduğunu ve sadece 1.000 yıl daha öyle kalacağını tahmin ediyorlar. Halkalı gezegenle ilişkisinden önce asteroit muhtemelen bir sentordu, dev gezegenlerin yörüngeleri arasında güneşin etrafında hareket eden bir asteroitti.
Asteroit muhtemelen Satürn’ün tek Truva atı değil. “Daha fazlasının olduğundan oldukça eminim – belki sadece birkaç tane, ama bu tek olamaz,” diyor Wiegert.
Yazan: İlknur YEŞİLYURT
Kaynak
M.-T. Hui ve diğerleri . 2019 UO 14 : Satürn’ün geçici bir Truva atı . Science News, 29 Eylül 2024.
Satürn ve Uranüs arasındaki gezegencik . Science News.
Bir yanıt bırakın