Şimdiye Kadar Gözlenmiş En Eski Galaksi Keşfedildi
James Webb Uzay Teleskobu, uzayda keşif görevine başladığından beri içinde yaşadığımız evren hakkındaki bilgilerimizi güncellemeye ve yeni bilgiler vermeye devam ediyor. Bilindiği üzere James Webb Uzay Teleskobu şimdiye kadar hiç görülmemiş netlikte uzay fotoğrafları elde edilmesini sağladı ve NASA’nın bu fotoğrafları yayınlaması ile James Webb Teleskobunun çığır açıcı nitelikte olduğu kanıtlanmış oldu. James Webb bir kez daha yaptığı keşifle; şimdiye kadar gözlemlenebilmiş en eski galaksiyi gözlemleyerek, insanlık tarihinin evreni anlamaya çalışma serüveninde ne kadar önemli bir yer edindiğini göstermiş oldu.
Gözlemlenen En Eski Galaksiler
James Webb Uzay Teleskobu şimdiye kadar gözlemlenmiş en eski galaksileri adım adım keşfediyor; evrenin derinliklerini gözlemlerken kendi rekorlarını kırarak, yaşanabilir evrenin başlangıcı olarak kabul edilen ve yaklaşık 13 milyar yıl önce gerçekleşmiş olan Big Bang’in (Büyük Patlama) gerçekleştiği tarihe çok yakın zamanda oluşmuş galaksileri gözlemliyor. Bu gözlemler aslında zamanda geriye bakmak ve evrenin oluşumu ile ilgili bilgi sahibi olmak anlamına geliyor.
(Burada çok yakın zamandan bahsederken astronomik olarak düşünmemiz gerekiyor; çünkü bir galaksinin oluşabilmesi için gereken zaman ve o galaksiyi oluşturacak metallerin oluşumu oldukça zaman geçmesini gerektiren bir takım süreçlerden oluşmaktadır.)
James Webb Uzay Teleskobundan veriler geldikçe Big Bang’den yaklaşık olarak 300 ila 500 milyon yıl sonra oluşmuş galaksiler gözlemlendi. Bu da gözlemlenen bu galaksilerin oluşumunun, Big Bang’in gerçekleşmesinden sonra görülen kozmik karanlık çağdan sonra, ilk yıldızların oluşma zamanı olduğu düşünülen zaman aralığına denk gelmekte olduğunu gösteriyor.
James Webb, öncelikle en eski galaksi olduğunu düşünülen GLASS-z13 adlı galaksiyi keşfetti. Bu galaksinin Big Bang’den yaklaşık olarak 300 milyon yıl sonra oluştuğu tahmin edilmekteydi. Elde edilen bu bilgiler doğrultusunda James Webb’in çığır açtığı düşünülürken, James Webb Uzay Teleskobu ile elde edilen verileri inceleyen astronomlar GLASS-z13 galaksisinden daha da eski galaksilerin varlığını fark ettiler.
Keşfedilen bu galaksinin Big Bang’den yaklaşık olarak 250 milyon yıl sonra oluştuğu tahmin ediliyor. Evrenin oluşumundan bu kadar kısa süre sonra bir galaksi oluşumunu sağlayacak formasyonun gerçekleşmiş olması oldukça ilgi çekici bir bilgi gibi görünse de astronomlar arasında ikilem de görülmekte. Örneğin Yale Üniversitesi’nde astronom olan Pieter van Dokkum yapılan bu keşifler için Big Bang ve bu galaksiler arasında sadece 300 milyon yıllık keşfedilmemiş tarihin kaldığını ve her ne kadar Big Bang’e yakın galaksiler keşfedilmiş olsa da sonuçların henüz doğrulanmadığını belirtiyor.
James Webb Daha Önce Gözlemlenememiş Galaksileri Gözlemlemeyi Nasıl Başarıyor?
James Webb Uzay Teleskobu görevine başladığı andan beri evrenin derinliklerine doğru yol alıyor. Evrenin uzak köşelerine doğru ulaştıkça aslında zamanda da geriye bakmamıza olanak sağlıyor.
Uzak galaksilerden Dünyaya ulaşan ışık, evrenin genişliyor olmasından dolayı insan gözü ile görülemeyen kızıl ötesi bölgeye kayar. İnsan gözü ile gözlemlenmesi mümkün olmasa da, James Webb Uzay Teleskobunun kızıl ötesi ışınlarını algılayan ekipmanları sayesinde James Webb bu ışınları algılayabilir. Teleskobun NIRCam adlı kızıl ötesi ışınlarını algılayan ekipman, uzak galaksilerin evrenin genişlemesi sonucunda kızıl ötesi bölgeye kayan ışınlarını algılar ve böylece galaksiler gözlemlenmiş olur. Teleskobun aldığı veriler ise bilim insanları tarafından analiz edip yorumlanarak evrendeki yerimizi keşfetmemiz adına bize ışık tutar.
Yazan: Elif IŞIK
Webb telescope discovers oldest galaxies ever observed, 04.04.2023, Phys.org
Bir yanıt bırakın