Sırlarla Dolu Bir Bilim: Kriptoloji Nedir?
Kriptografi için; tarih boyunca yaşanan büyük savaşlarda, devletler arası diplomatik süreçlerde, gizli kalması mecbur olan bilgilerin en güvenilir şekilde taşınmasında, Sezar’dan bugüne dek gelen klasik ve bir o kadarda anlaşılması zor matematiksel problemlerle güvenlik duvarını güçlendiren şifresel bir haberleşme sistemi diyebiliriz. Kriptoloji; çeşitli iletilerin şifrelenmesi, istenmeyen taraflarca mesaja ulaşılmasının engellenmesi ve en güvenli şekilde bilginin taşınmasını amaçlayan hedefe ulaştığında ise deşifre edilmeyi bekleyen oldukça karmaşık ve gizemli şifre bilimidir. Bu işle uğraşan kişilere Kripto uzmanı denmektedir.
Dönemsel talepler ve mevcut teknoloji sayesinde gelişimini sürdürmüş ve zamanla çözülmesi oldukça güçleşen kriptografi yöntemleri doğmuştur. Bunları 4 ana başlık altında toplayabiliriz; Sezar şifrelemesi, Rotasyonel şifreleme, Açık anahtarlı şifreleme ve Steganografi.
Sezar Şifrelemesi
Kendi adını taşıyan bir şifreleme sistemi geliştiren Jül Sezar, savaş meydanında düşmana karşı geliştirdiği taktikleri ordusuyla paylaşmak ve devlet sırlarını en güvenli şekilde transfer etmek için 3 harf atamalı bu yolu geliştirmiştir. Methoda göre her harf kendinden sonraki 3.harfe kaydırılır. Bildiğimiz Latin alfabesine denk düşen harflerden 3 atamalı yol ile yeni bir alfabe dizini oluşturulur ve şifreli mesajda her harfe denk gelen yeni harfler birleştirilerek mesaj çözülmüş olur. Örneğin VDIDN şifresi aşağıdaki Sezar dizinine göre çözdüğümüzde SAFAK kelimesini elde ederiz. Günümüzde bu yöntem, şifreler çok kolay kırılabileceğinden tercih edilmemektedir.
Rotasyonel Şifreleme
Rotasyonel şifreleme bir çeşit mekanik şifrelemedir. En popüler örneği ise Enigma adlı makinadır. Alman mühendis Scherbius tarafından icat edilmiştir. Askeri ve devlet işlerinde, özellikle Nazi Almanya’sının savaş sıralarında kullandığı oldukça popüler bir haberleşme kanalıdır. Elektromekanik bir düzenden meydana gelir ve elektriksel döngüler içinde çalışır. Girilen her harf rotorlar üzerinde meydana gelen elektriksel döngüyle ona karşılık gelen yeni bir harf olarak çıkar ve böylece şifreleme işlemi yapılmış olur. Bu şifreleme türünü karmaşık ve çözülmesi zor hale getiren özelliği her harf için yeni bir döngü tarzı oluşmasıdır. Örneğin a harfi girdiğinizde s olarak çıkıyorsa ikinci kez a harfi girdiğinizde o olarak çıkabilir. Bu durum çok fazla olasılık doğurur ve mesajın oldukça güvenli korunduğu anlamına gelir.
Açık Anahtarlı Şifreleme
Matematiksel olarak birbirine bağlı iki anahtar çiftinin söz konusu olduğu bir şifreleme yöntemidir. Haberleşme sağlayan iki tarafta da birer anahtar bulunur ve bu anahtarlardan yalnızca biri şifreleme yapar ve yine yalnızca biri deşifre yapabilir. Bu anahtarlar açık ve kapalı anahtar olarak adlandırılır. Açık anahtar şifreyi görmeyi sağlar kapalı anahtar ise şifreyi çözümler. Açık anahtar adı üstünde herkes tarafından görülebilir, açıktır ancak sadece kapalı anahtara sahip olan kişi açık anahtarda şifrelenen metni çözebilir çünkü açık anahtar yalnızca bu kapalı anahtarın çözebileceği bir şifreleme yapmıştır. Günümüzde oldukça yaygın kullanılan bu yöntem günlük hayatta internet üzerinden sanal haberleşmeyi sağlayan TSL protokolü, güvenli e posta haberleşmesini sağlayan PGP protokolü gibi yüksek güvenlik ihtiyacının gerek olduğu alanlarda kullanılmaktadır.
Steganografi
Şüphesiz şifreleme yöntemleri arasında en kolay olmayan lokmadır çünkü bu tür şifreleri çözmek için bakmak değil görmek gerekmektedir. Steganografi gizlenmiş yazı anlamına gelmektedir. Amaç, mesajı herhangi bir dijital nesne içine saklamaktır. Öyle ki basit görünen bir metin belgesine veya bir dosya uzantısına bile mesaj gizleyebilirsiniz. Genellikle medya uzantılarına gizleme işlemi yapılır ve mesaj pixsellere kodlanır, zaman zaman gizleme işlemi için özel kodlar da yazılabilir. Amaç bilgi içine bilgi saklayarak duyu organlarının algılayamayacağı şekilde bilgiyi gizlemektir. Kısacası dijital dünya başta olmak üzere masum görünen her nesne inanılmaz mesajlar içeriyor olabilir. Günümüzde Leonardo’nun ünlü eseri Mona Lisa’da, baktığımızda görülmeyen ancak detaylara inildiğinde gizli mesajlar içerdiğine dair inanışlar vardır. Diğer şifreleme yöntemlerine nazaran daha güvenli ve teknolojik olsa da siber suçluların suç işlemek için birinci aracı olmuş bir yöntemdir.
Şimdi biraz beyin fırtınası yapalım, aşağıda yazmış olduğum mesajı çözebilecek misin?
TEHHMAE MMOMHTMŞ KOAEMAMH ŞMŞNMŞ
MŞEH MMOMHTMŞ MOEHŞMAE KOAEMAMH ŞMŞNMŞ
Anahtar:e=9,21
Umarım mesaj yerine ulaşmıştır…:)
Yazan: Şafak YASUN
Bir yanıt bırakın