Son Derece Öldürücü Yeni HIV Varyantı Keşfedildi
HIV Nedir?
HIV (insan immün yetmezlik virüsü), vücudun bağışıklık sistemine saldıran bir virüstür. HIV tedavi edilmezse, AIDS’e (edinilmiş immün yetmezlik sendromu) yol açabilir. Şu anda etkili bir tedavi yoktur. İnsanlar bir kez HIV kaparlarsa, ömür boyu HIV’e sahip olurlar. Ancak uygun tıbbi bakımla HIV kontrol edilebilir. Etkili HIV tedavisi gören HIV’li kişiler, uzun ve sağlıklı bir yaşam sürdürebilir ve eşlerini koruyabilir.
HIV Nereden Geldi?
İnsanlarda HIV enfeksiyonu, Orta Afrika’daki bir tür şempanzeden geldi. Virüsün şempanze versiyonu (simian immün yetmezlik virüsü veya SIV olarak adlandırılır), muhtemelen insanlar bu şempanzeleri et için avladığında ve enfekte kanlarıyla temas ettiğinde insanlara geçmiştir.Araştırmalar, HIV’in 1800’lerin sonlarına kadar şempanzelerden insanlara sıçramış olabileceğini gösteriyor. On yıllar boyunca HIV yavaş yavaş Afrika’ya ve daha sonra dünyanın diğer bölgelerine yayıldı. Virüsün Amerika Birleşik Devletleri’nde en azından 1970’lerin ortalarından sonlarına kadar var olduğunu biliyoruz.
Öldürücü Yeni HIV Varyantı
Virüsler evrimin en başarılı modelidir diyebiliriz. Mutasyonlar, hızlı yayılma ve çoğalma yeteceği sayesinde yeni konakçıda kendine uygun yaşam ortamını yaratabilir. Bunu devam eden koronavirüs pandemisi buna çok iyi bir örnektir.
Virüsün viral genetik dizilerdeki yeni mutasyonlar, virüsün bulaşabilirliği ve neden olduğu hasar üzerinde önemli etkilere sahip olabilir. Uzun yıllardır dünya çapında 38 milyon insanı etkileyen ve bugüne kadar 33 milyon ölüme neden olan HIV-1 virüsünde bunun ortaya çıkabileceğine dair endişeler vardı. Bu, Oxford Üniversitesi Büyük Veri Enstitüsü’nden araştırmacılar tarafından yürütülen bir çalışmada, Hollanda’da yeni, oldukça öldürücü bir HIV türünün keşfiyle doğrulandı.
Yeni “VB varyantı” (virülent (öldürücü) alt tip B için) ile enfekte olan bireyler, diğer HIV varyantları ile enfekte olmuş bireylerle karşılaştırıldığında, antiretroviral (virüsün çoğalmasını kontrol eden ilaçlar ) tedaviden önce önemli farklılıklar göstermiştir:
- VB varyantına sahip bireylerde viral yük (kandaki virüs seviyesi) 3.5 ila 5.5 kat daha fazlaydı.
- Ek olarak, CD4 (Yardımcı T hücreleri, bağışıklık yanıtında ‘aracı’ hücrelerdir.) hücre düşüş hızı (HIV tarafından bağışıklık sistemi hasarının ayırt edici özelliği), VB varyantı olan bireylerde iki kat daha hızlı meydana geldi ve onları AIDS’i çok daha hızlı geliştirme riskine soktu.
- VB varyantına sahip kişiler de virüsü başkalarına bulaştırma riskinin arttığını gösterdi.
Güven verici bir şekilde, tedaviye başladıktan sonra, VB varyantı olan bireyler, diğer HIV varyantları olan bireylere benzer bir bağışıklık sistemi iyileşmesi ve hayatta kalma oranına sahip olduğu ortaya çıktı. Bununla birlikte, araştırmacılar, VB varyantının bağışıklık sisteminde daha hızlı bir düşüşe neden olduğu için, bireylerin erken teşhis edilmesini ve mümkün olan en kısa sürede tedaviye başlamalarını kritik hale getirdiğini vurgulamaktadır.
VB varyantının daha bulaşıcı ve bağışıklık sistemine zarar vermesine neden olan mekanizmayı anlamak için daha fazla araştırma, yeni nesil antiretroviral ilaçlar için yeni hedefler ortaya çıkarabilir. VB varyantı, genom boyunca yayılan birçok mutasyonla karakterize edilir, bu da bu aşamada tek bir genetik nedenin tanımlanamayacağı anlamına gelir.
VB varyantı ilk olarak Avrupa ve Uganda’dan örnekler toplayan devam eden bir çalışma olan BEEHIVE projesinden 17 HIV pozitif bireyde saptandı. Bu insanlardan 15’i Hollanda’dan geldiğinden, araştırmacılar daha sonra Hollanda’da 6.700’den fazla HIV pozitif bireyden oluşan bir kohorttan (bilimsel çalışma çeşidi) gelen verileri analiz etti. Bu, Hollanda’nın tüm bölgelerinden varyantlı 92 kişiyi daha tanımlayarak toplamı 109’a çıkardı.
Araştırmacılar, örnekler arasındaki genetik varyasyon modellerini analiz ederek, VB varyantının ilk olarak 1980’lerin sonlarında ve 1990’larda Hollanda’da ortaya çıktığını tahmin ediyor. 2000’lerde diğer HIV varyantlarından daha hızlı yayıldı, ancak 2010’dan beri yayılması düşüyor.
VB varyantına sahip bireyler, yaş, cinsiyet ve şüphelenilen bulaşma şekli dahil olmak üzere Hollanda’da HIV ile yaşayan insanlar için tipik özellikler gösterdi. Bu, VB varyantının artan bulaşıcılığının, virüslü kişilerin bir özelliğinden ziyade virüsün kendisinin bir özelliğinden kaynaklandığını gösterir.
Yazan: Bilge KAPLAN
Kaynak**
Bir yanıt bırakın