Hawking’in Kısa Tarihi
Hawking’in Kısa Tarihi
Eğer hala insanlık kendisi ile övünebiliyorsa bu Louis Pasteur, Marie Curie, Albert Einstein ve Stephen Hawking gibi devler sayesindedir. Henüz yazı yazmayı bulalı beş bin yıl olmuşken şimdi uzayın derinliklere kadar hesaplayabiliyoruz. İnsanlığın bu derece inanılmaz ilerlemesi her toplum içerisinden çıkan çağın ilerisindeki dehalar sayesindedir.
İnsanlar mikroorganizmalardan büyü olarak bahsetmiyorsa ya da kuduzdan dolayı kırılmıyorsa, bu Pasteur sayesinde.
Kansere karşı savaş açabiliyor ve kemoterapi ile radyasyon tedavisi yapabiliyorsak, bu Curie sayesinde.
Yolumuzu kaybetmeden GPS yardımıyla konumuzu tam olarak bulabiliyorsa, bu Einstein sayesindedir.
Peki, Stephen Hawking kimdir?
Stephen Hawking , Einstein kadar devrimsel nitelikte buluşları olmasada devrimsel buluşlar yapmış, evrenin özeliğini ve işleyişini en iyi aktaran bilim insanıdır.
Stephen Hawking, 8 Ocak 1942 yılında Galileo’nun üç yüzüncü ölüm yıl dönümünde Oxford, Birleşik Krallık’ta dünyaya geldi. Babası Frank Hawking doktor, annesi Isobel Hawking ise felsefeciydi. Aile aslında sürekli bombalanma riskinde olan Londra’da oturuyordu ama Stephen Hawking için daha güvenli olacağını düşündükleri için Oxford’a taşındılar.
Hawking’in bebekliği 2. Dünya Savaşı’nın gölgesinde geçti. Lisans eğitimini Oxford’ta yaptı ama zeki biri olmasına karşın derslerinde çokta iyi değildi. Bitirme sınavlarına zorlandı hatta bir sözlüye bile kaldı. Stephen Hawking, Oxford’dan Cambridge’e geçiş yaptı. Burada kozmoloji üzerine doktora yapmak istedi. Big Bang (Büyük Patlama) terimini bilime kazandıran Alfred Hoyle’un öğrencisi olmak istedi ama isteği olmadı. Onun yerine modern kozmolojinin önemli bilim insanlarından Dennis William Sciama ile çalıştı. Hawking doktora tezini, büyük İngiliz matematikçi ve kozmolog Roger Penrose’un kara deliklerin merkezlerinde bulunduğu tahmin edilen eşitsizliği tüm evrene uygulama üzerine yaptı.
Eşitsizlik ve Stephen Hawking
“Eşitsizlik” yani “singularity” anlatmak ve kavramak zor olsa da şöyle özetleyebiliriz. Uzay – zamanın tüm boyutlarca küçülerek yok olmadan hemen önceki durumda etki gösterdi “yer” ve “an”dır. Bu durumu gözünüzün önüne daha iyi getirebilmeniz için bir örnek sunalım, Örneğin bir top şeklinde küre düşünün. Bu küre gittikçe küçüldüğünü düşünün önce voleybol topu, hentbol topu, tenis topu gibi…Küre küçülmeye devam ettikçe, yüzeyin bükülümü gittikçe artacaktır. İşte bu büklüm sonsuz olduğu an ve mekan eşitsizliğin oluştuğu durumdur. Eşitsizlik oluştuğunda artık ne kendisi ne de içindekiler için herhangi bir boyut kalmamış olacaktır. Unutmayın ki eşitsizlik fikri teorik fizikçilerin bir ürünüdür. İşte Hawking’e göre büyük patlamadan önce evren böyle bir eşitsizlik durumundaydı. Hawking, bu eşitsizliği tüm evrene uygularken amacı, evrenin tekdüze bir şekilde varlığını sürdürüp sürdüremeyeceğini anlamaktı. Sonuç olarak evrenin bir eşitsizlikten evrilmediği ortaya çıktı. Hawking bu çalışmasını “Uzay – Zaman Geometrisindeki Eşitsizlikler” adlı makalesi ile yayınladı. Bu makale ona Adams Ödülü’nü getirdi. Uzay – Zaman fikri Einstein’ın görelilik teorisinden ortaya çıkan bir kavramdır ve zamanın uzaydan bağımsız bir boyut olmadığı temeline dayanır. Hawking daha sonraları yanıldığını fark etti. Çünkü evreni eşitsizliğe kadar küçültülünüz zaman artık orada Einstein’ın göreliliği değil, kuantum mekaniği kuralları geçerli olur. Ve ne yazık ki Hawking’in hayalini kurduğu “Her Şeyin Teorisi” yani bu iki kuramı birleştiren tek bir kuram yok.
Hawking dediklerinde çok fazla yanlışlar bulundu. Hatta çoğunu bizzat kendisi buldu. Ama Hawking’in bu yanlışları daha büyük gelişmelere yol açtı.
Hawking ve Özel Hayatı
Stephen Hawking, doktora çalışmasının çalışmaları devam ederken henüz 25 yaşındayken motor nöron hastalığı ile tanıştı. Kendisini yavaş yavaş felç eden hastalıktan dolayı doktorlar kendisine iki yıl ömür biçtiler. Bu olay kendisini ağır depresyona soktu.
Bu derin depresyonu yine o yıllarda tanıştığı Jane ile atlatı. Hawking, Jane ile 1965 yılında dünya evine girdi. Bu evlilikten üç çocuk dünyaya geldi. (Tim Hawking, Lucy Hawking, Robert Hawking) Bu evlilik 1995 yılına kadar sürdü. Hawking daha sonra da bakıcısı olan Elaine Mason ile 1995 yılında evlendi. Lakin bu evlilikte 2006 yılında sona erdi.
Hawking, 1975 yılında Cambridge’de kütleçekimi fiziği doçentliğine, 1979 yılında da bir zamanların Newton’un yeri olan Lucas Matematik Kürsüsü profesörlüğüne geldi.
Hawking ve Kara Delikler
Hawking en çok kara delikler üzerine çalıştı. Kara deliklerin çevresinde oluşan olay ufkunun asla küçülemeyeceğini iddia etti ve kara deliklerin, ilksel malzemelerininden bağımsız sadece kütleleri, elektrik yükleri ve dönmeleri ile tanımlanabileceğini gösterdi.
Hawking daha sonraları da Heisenberg’in belirsizlik ilkesine göre kara deliklerin dışarı parçacık atması gerektiğini söyledi. İnsanlar için bu başta saçma geldi. Çünkü kara delikler ışığın bile kaçamadığı bir kütle çekimine sahip olduğu düşünülüyordu. Ama daha sonralar Hawking’in söylediğinin doğru olduğu ispatlandı ve bilime “Hawking ışıması” ismiyle geçti. Hawking işi biraz daha ileriye götürerek kara deliğe giren bilginin tamamen yok olduğunu iddia etti. Bu fikir Einstein’ın kuramlarıyla çelişiyordu. Zaten daha sonraları bir zamanların musluk tamircisi ve günümüzün sicim kuramının kurucularından Amerikan teorik fizikçi Leonard Susskind tarafından yanlış olduğu ispatlandı. Ama ilginç olan şu ki bu yanlış fikir “Hologram evren” ilkesininin doğuşuna sebep oldu. Hawking bir diğer güzel yönü ise meslektaşları ile fizik üzerine bahse girmekti. Bu bahislerin çoğunu kaybetmiş olsada bir çok fikre ilham kaynağı oldu ve kendisini yenmeleri için meslektaşlarını cesaretlendirdi.
Hawking ve Zamanın Kısa Tarihi
Hawking ilk başlarda sandığınızın aksine baya geçim sıkıntısı çekiyordu. Hatta öyleki çocuklarının okul masraflarını karşılayabilmek için dergilere popüler bilim yazıları yazıyordu. Ama daha sonraları bu yeteceğini bir kitap yazmak üzerine kullandı. Yazdığı kitap o kadar üne kazandı ki, hem kendi hemde yayımcılar hayretler içerisinde kaldı. 275 hafta en çok satanlarda kaldı, 40 dile çevrildi, 9 milyonun üzerinde baskı yaptı. Bunlar normal bir kitap için çok büyük bir rekorlarken bir bilim kitabı için inanılmaz derecesinde rekorlardır. Hawking Zamanın Kısa Tarihi adlı bu kitabından sonra pek çok harika popüler bilim kitabı yazdı. Artık Hawking’in yazdığı kitaplar geçimini sağlamak için değil, halka bilimi daha iyi anlatabilmek içindi.
Hawking, Tanrı ve Karanlık Gelecek
Stephen Hawking tam anlamıyla bir ateisti. Big Bang’ten önce herhangi bir varlığın bu tanrı da olsan var olabileceğinin anlamsız olacağını söylüyordu. Evrenin başlangıcı ve süreci üzerine yapılan çalışmalarda Tanrı’nın varlığını göstercek ya da ispatlayacak herhangi bir delil bulunamadığını bu yüzden de Tanrı’ya gerek olmadığını ifade ediyordu. Tanrı fikri tamamen insanların kendilerini daha iyi hissetmek için ortaya atığı bir fikir olduğuna inanıyordu.
Hawking sıklıkla insanlığın felaket bir son beklediği fikrini dilendiriyordu. En büyük korkusu ise gelişen bu teknoloji ve insanlığın bu aptalığı sonucunda kendi sonumuzu getirebileceğimizdi. Aşırı nüfus artışının sorunlarını, yapay zekanın felaketlerini hep dilendiriyordu. Bilimin muazzam gelişmesinden dolayı artık felsefeye gerek kalmadığı kanısındaydı. Artık elde edilecek bilgilerin yalnız bilimden geleceğine inanıyordu.
Yine ironiktir ki 14 Mart 2018 yılında Einstein’ın 139. Yaş gününde Cambridge, Birleşik Krallık’ta aramızdan ayrıldı.
Son olarak belkide Hawking için söylenen en güzel sözle bitirelim.
Alman fizikçi Warner Israel’in dediği gbi;
“Mozart nasıl kafasında tüm bir senfoniyi yaratabildiği gibi, Hawking de kafasında tüm bir evreni baştan yaratabilecek bir dehaya sahipti”
Yazan: Selim ÖZTEMEL
İlginizi çekebilecek bir video:
Bir yanıt bırakın