Tarihin En Büyük Kitlesel Yok Oluşu
Yer yer “Büyük Ölüm” ya da “Büyük Yok Oluş” olarak adlandırılan beş kitlesel yok oluş arasında en ölümcül kabul edilen Permiyen-Triyas yok oluşu, 250 milyon yıl önce gerçekleşmiş olup, kara türlerinin %70’ini, deniz türlerinin ise %96’sını yok etmiştir. Paleozoik ile Mezozoik dönemlerin yanı sıra Permiyen ve Triyas jeolojik dönemleri arasındaki geçişi başlatan bu kitlesel yok oluş şimdiye kadar böceklerde de gözlemlenen tek kitlesel yok oluş olayı olarak bilinir. Bu tüm kitlesel yok oluşların anası olan yok oluş bazı ailelerin %57‘si tüm cinslerin ise %83‘ü yok etmiştir.Neredeyse yaşamı sona erdirebilecek olan bu devasa yok oluşun sebebine dair yapılan araştırmalar bizlere, kömür yakımının nedeni olduğu bilgisini ilk olarak gösterilir.
Geology dergisinde yayınlanan makaleye göre, Sibirya’da yer alan yanar dağlarda meydana gelen ve iki milyon yıl süren bir dizi volkanik patlamalar sonucunda aşırı yoğun miktarda kömür yakımı meydana gelmiştir. Bu yanma sonucunda dünya sıcaklığı bir hayli yükselmiş olup, ölümcül bir şekilde küresel ısınma gerçekleşmiştir.
Devam eden çalışma için, ekip beş tarihi volkanik kül yatağından örnekler topladı, ve uranyum izotoplarını mukayese etti. Bu; olayın 60.000 yıl, ya da aşağı yukarı 48.000 yıl sürdüğünü tespit etmelerini sağladı. Aradaki fark çok büyük bir esneklik payı gibi görünebilir, ama sınırları belirsiz bir kitlesel yok oluştan bahsetmek için aslında gayet kesin bir ifadedir.
Bu büyük küresel yok oluşun sonucunda Ekvatoryal okyanus sıcaklığı 38 dereceyi aştığı sanılıyor. Bilim insanlarının Sibirya’nın çok farklı bölgelerinde yaptıkları saha ziyaretlerinden elde edilen beş yüz kilograma yakın kanıtların yoğun miktarda kömür izleri taşıdığı gözlemlendi.
Bu volkanik faaliyeti karbon artışına sebep olduğu kuvveti artık kesinleşmiş bir durumda. Artık şimdide bu faaliyetin doğal sebeplerle mi yoksa bir meteor çarpması gibi dış bir kuvvet dolayı mı meydana geldiğini araştırılacaktır.
Not: Bugün dünya üzerinde yaşayan tüm türler, Permiyen-Triyas büyük kitlesel yokoluşundan kurtulan %4’lük sağ kalan türlerden türemiştir.
Yazan: Selim ÖZTEMEL
Kaynak**
Kaynak***
Bir yanıt bırakın