Thomas Robert Malthus Kimdir?
Thomas Malthus 1766 yılında dünyaya gelen İngiliz bilim insanıdır. Zengin bir ailede doğan Malthus oldukça kaliteli bir eğitim aldı; Latince ve Yunanca öğrendi, matematik tahsili gördü ve Cambridge’den mezun oldu. 1804’te Harriet Eckersall ile evlendi ve bu evlilikte üç çocuğu oldu.
Malthus karamsar kuramları ile ünlendi, nüfus bilimi ile iktisat üzerine çalışmalar yürüttü. 1789’da Nüfus Artışına Dair Araştırma (An Essay on the Principle of Population) yayınlandı. Bu çalışma bilim dünyasında büyük ses getirmiş ve tartışmalar çıkarmıştır. Malthus’a göre eğer salgın hastalık ya da doğal felaketler olmazsa bir canlı popülasyonu geometrik biçimde yani katlanarak artar. Sorun ise bu popülasyonun ihtiyaç duyduğu besin ve kaynakların daha yavaş artmasıdır. Doğa bu farkı artık kaldıramadığında Malthusçu felaket dediğimiz olgu gerçekleşir ve popülasyonun bir kısmı ölerek tekrar denge durumuna gelir. Bu duruma şöyle bir örnek verebilir. X ekosisteminde 50 kurt yaşamaktadır. Bu kurtlar, geyikler ve bizonlar ile beslenmektedir (ekosistemde 300 geyik ve 100 bizon olsun). Bol besin kaynakları sayesinde kurtların nüfusu beş yıl sonra yüze, biraz daha zaman geçince ise iki yüze ulaşır. Kurt popülasyonu dört katına çıkmıştır fakat bu süreçte yoğun şekilde geyik ve bizon avlamışlardır, kurt nüfusu yüzde üç artmış buna karşın geyik ve bizon nüfusu yüzde otuz azalmıştır. Malthus’un fikrine göre bu ekosistemde dengenin sağlanması için bazı kurtların sürüler arası çatışmalar, açlık ve hastalık yüzünden ölmesi gerekir ki kurtlar ve av hayvanları arasında tekrar bir denge kurulsun. Diğer türlü ekosistemin artan kurt nüfusunu beslemesi olanaksızdır.
Malthus’un bu fikirleri eleştiri almış olmakla beraber Charles Darwin’i etkilemiş, Darwin’in doğal seçilim teorisi kısmen Malthus’un fikirleri üstüne inşaa edilmiştir. Malthus’un Sanayii Devrimi’nin ilk zamanlarında yaşadığını ve bu dönem artan nüfusların özellikle şehirlerde altyapı sorunları, sahipsiz çocuklar ve artan suç oranları yarattığı düşünülürse Malthus’un fikirlerinin İngiltere’nin o dönemki sosyal transformasyonundan etkilenmiş olması doğaldır.
Malthus’un nüfusa dair fikirleri iktisadi ve sosyolojik fikirlerine de etki etmiştir. Malthus az çocuk yapmayı (kendisinin üç çocuğu vardı), sosyal yardımların durdurulmasını (çünkü ona göre bunlar yoksulluğun artması ve yoksul nüfusun yardımlara bağımlı olması ile sonuçlanacaktır) ve toplumda fakirliği engellemek için nüfus planlaması uygulamak gerektiğini söylemiştir. Malthus nüfus artışının gelecekte büyük felaketlere yol açacığını düşünmüştür. Günümüz dünyasında artan nüfusun sorunlar yarattığı doğrudur ama Malthus’un ön gördüğü büyüklükte küresel felaketler yaşanmamıştır. Fikirleri bugün bile tartışma konusu olan Robert Malthus 1834 yılında 68 yaşında hayata gözlerini yumdu. Malthus’un tezlerini kabul etmeyenler nüfus artsa bile teknolojik gelişmeler, tedarik zincirleri ve göç hareketleri sayesinde dünya nüfusun dengeli dağılacağını ve fakirliğin her geçen yıl azalacağını düşünmektedir. Gelişen sağlık hizmetleri sayesinde artık daha uzun yaşıyoruz ve insan nüfusu sürekli artıyor. Sizce Malthus’un beklediği felaketi 21. Yüzyılda yaşayacak mıyız? Bu durumda kurtuluşumuz kendimize Mars gibi başka bir ev bulmak mıdır?
Yazan: Göktuğ DONK
Kaynak**
Kaynak***
Kaynak****
Kaynak*****
Bir yanıt bırakın