Uluslararası Uzay İstasyonu Nedir? (UUİ)
Uluslararası Uzay İstasyonu, İngilizce adı ile International Space Station (ISS), alçak dünya yörüngesinde konumlandırılmış üzerinde deneyler ve araştırmalar gerçekleştirilebilen yaşanılabilir bir uydudur. Çeşitli modüllerin bir araya gelmesi ile oluşturulmuş olan Uluslararası Uzay İstasyonu’nun ilk kısmı 20 Kasım 1998 tarihinde uzaya fırlatılmıştır. Bu fırlatma NASA (ABD), Roskosmos (Rusya), Avrupa Uzay Ajansı-ESA-(Avrupa’dan katılan ülkelerin işbirliğinde), JAXA (Japonya Uzay Araştırma Ajansı) ve CSA (Kanada Uzay Ajansı) ortaklığında gerçekleşmiştir. Günümüzde ise 15 farklı ulusun ortak olarak çalışması ile yönetilen bir labaratuvar olarak kullanılmaktadır.
Uluslararası Uzay İstasyonun’u Nasıl Uzaya Gönderildi?
İlk bileşeni 1998’de uzaya gönderilen Uluslararası Uzay İstasyonu’nun kurulumu tamamlandığında istasyon bir futbol sahası büyüklüğündeydi. Bu büyüklükte bir istasyonu uzaya fırlatabilecek kadar güçlü ve büyük bir roket yoktu. Bu sebepten istasyon parça parça uzaya fırlatılmış ve uzayda; dünyanın yörüngesinde birleştirilip inşası tamamlanmıştır.
Uzaya parçalar halinde gönderilen UUİ birçok bileşenden ve modülden oluşmakta ve çok uluslu bir proje olduğu için bu bileşenler farklı ülkelerde, farklı merkezlerde üretilmektedir. Üretimlerin yapıldığı bu ülkeler projenin ortak ülkelerindendir. Örneğin Zarya modülü başta olmak üzere belirli Rus modülleri Moskova’da, Avrupa Uzay Ajansı modüllerinden Columbus Almanya’da, Harmony, Tranquility ve Cupola gibi modüller de İtalya’da üretilmiştir. Destiny ve Unity gibi bileşenler Amerika Birleşik Devletleri’nde üretilmişken, Kibo deney modülü ise Japonya’da üretilmiştir. Üretilen bu bileşenler daha sonra birleştirilmek ve fırtlatmaya hazır konuma getirilmek üzere Uzay İstasyonu İşleme Tesisi’ne (Space Station Processing Facility – SSPF) gönderilmektedir.
Uluslararası Uzay İstasyonu’nu Neden Kuruldu?
Uluslararası Uzay İstasyonu’nun temel kurulma amacı alçak dünya yörüngesinde deneyler yapmak üzere bir labaratuvar, bir gözlem merkezi kurmaktır. Buradan elde edilen bilgiler gelecekte uzayın derinliklerine, Ay’a ve Mars’a yapılacak yolculuklara ışık tutacaktır. Uzayda, dünya yörüngesinde ve mikro yerçekiminde astronotlar tarafından gerçekleştirilen bütün çalışmalar henüz meyve vermemiş olsa da, uzayın işleyişi ile ilgili birçok bilgi edinmemize olanak sağlanmıştır. UUİ’de yapılan bu çalışmalar radyasyon ve etkileri, ağırlıksız (mikro yerçekimi etkisinden kaynaklı) ortamın etkileri ve uzay araçlarının alçak dünya yörüngesinde test edilmesi ile Mars ve Ay’a yapılacak yolculuklara hazırlanması olarak sıralanabilir.
Uluslararası Uzay İstasyonu’nda Kimler Çalışıyor?
Şimdiye kadar yapılmış en büyük uzay istasyonu olan UUİ’ de 18 farklı ülkeden astronot çalışmıştır. 2 Kasım 2000 tarihinden itibaren dünyanın çeşitli bölgelerinden 241 kişi istasyonda görev almıştır. Astronotlar mikro yerçekimi altında kemik hücrelerinin davranışlarını araştırarak doktorlara kemik erimesi için çözüm üretmekten, uzayda bitki yetiştirmek için botanik araştırmalara çeşitli deneyler yürütmektedirler. Bu çalışmalar için genel olarak temel bilim alanında çeşitli deneyler yapmak üzere uzman astronotlar çalışmaktadır. Bu uzmanların yanı sıra istasyon bakımını ve kontrolünü gerçekleştirmek üzere mühendisler UUİ’de çalışmaktadır. Üç kişilik gruplar halinde dünyadan fırlatılan roketler ile istasyona gönderilen astronotlar, istasyonda bulunan ekipten görevi devralırlar.
Yazan: Elif IŞIK
Kaynak**
Kaynak***
Kaynak****
Bir yanıt bırakın