Venüs’te Yaşam mı Bulundu?
Kraliyet Astronomi Cemiyeti, 14 Eylül 2020`de TSİ 18.00’de çok önemli bir basın açıklamasında bulundu. Bu açıklamaya göre Venüs atmosferinde bildiğimiz inorganik yollardan kaynaklanamayacak kadar fazla oranda fosfin gazına rastlandı. Bu da Venüs’te canlılık olabileceğine dair çok önemli bir işaret olarak görülüyor.
Varlığı biyolojik unsurlarla ilişkilendirilen maddelere biyoimza denir. Fosfinin de bu biyolojik imzalardan biri olduğu düşünülüyor. Venüs’te fosfin olduğu keşfi ise Hawaii’deki James Clark Maxwell ve Şili’de bulunan Atacama teleskop dizisi ile yapıldı. İki teleskop tarafından aynı verilerin verilmesi ise bu keşfi sağlamlar nitelikte.
Fosfin, -88 santigrat derece (°C) kaynama noktasına sahip olan; renksiz, yanıcı ve zehirli bir gazdır. Büyük oranda canlıların vücudundaki organik bileşiklerin oksijensiz ortamda bozunması sırasında fosfatın parçalanmasıyla oluşur. Bu yüzden Venüs’ün atmosferinde hiç oksijen olmaması da canlılık ihtimalini arttıran faktörler arasında.
Yapılan araştırma sonucu Venüs atmosferinde milyarda yirmi oranında fosfin keşfedildi. Bunun üzerine bilim adamları bu fosfinin neyden kaynaklanıyor olabileceğiyle ilgili çeşitli argümanlar ürettiler. Lakin bu argümanlardan hiçbiri inorganik yollarla atmosferde bulunan fosfin miktarını açıklamayı başaramadı. Atmosferde bu denli fosfin gazı bulunmasının 2 makul açıklaması bulunmakta: Henüz varlığından haberdar olmadığımız bir fosfin tepkimesi var. Bu açıklama gezegen kimyasında ciddi bilgi eksikliklerimiz olduğu anlamına gelir. Diğer bir ihtimal ise Venüs’te yaşam olması.
Tabii henüz buna bakarak Venüs’te yaşamın kesin olarak var olduğunu söylememiz imkansız. Şu ana kadar edindiğimiz bilgilere göre ortalama 464 °C yüzey sıcaklığıyla, aşırı yüksek atmosfer basıncı ve bulutlarında bulunan bol miktarda sülfürik asit ile Venüs bildiğimiz anlamda yaşama hiç de uygun bir yer gibi gözükmüyor.
İşte araştırmanın bir diğer heyecan verici kısmı da tam burada devreye giriyor. Araştırmacılar yapmış oldukları bu keşfi Venüs’ün kısmen daha yaşanabilir olan, Dünya ile benzer sıcaklık ve basınç değerlerine sahip olan atmosferin üst kısımlarında yaptılar. Ayrıca Venüs’ün bundan bir kaç milyar yıl önceye kadar böyle ölümcül olmadığı, yaşanabilir koşullara sahip olduğu düşünülüyor. Bu yüzden yaşam daha uygun koşullara sahip olduğu zamanlarda oluşup sonradan atmosfere göç etmiş ve sadece burada varlığını sürdürebilmiş de olabilir.
Araştırmacıların şimdi Venüs’te yaşama ait diğer bulguları araştırması bekleniyor. Bu araştırmalar beklenildiği gibi sonuç verirse uzay araştırmalarının yönünün büyük oranda Venüs’e çevrilmesine de neden olabilir.
Bu keşiften çıkarabileceğimiz diğer bir ilginç bir ders ise şu ana kadar yaşamı uzaklarda aramakla hata ettiğimiz, yaşamın en yakınımızda en beklenmedik şartlarda bile var olabileceği. Belki de en başından Venüs atmosferinde yaşam olabileceğini iddia eden Carl Sagan’ı dinlemeliydik. Her ne olursa olsun bu sonuç büyük oranda gelecekteki astronomi çalışmalarına da yön verecek, bundan sonra uzaklara dalarken yakınlarımızdakileri ihmal etmememize katkıda bulunacaktır.
Yazan: Fatih AĞIRAKAR
Kaynak: Royal Astronomical Society Sunumu
Kaynak**
Kaynak***
İlginizi çekebilecek bir yazı daha: Gezegenlerde Yaşam Ararken Neden Sıvı Arıyoruz?
Bir yanıt bırakın