Yeraltı Dünyasına Açılan ‘Cehennem Kapısı’
Doğu Sibirya’daki Sakha Cumhuriyeti’ndeki Batagaika krateri, 1960’larda bölgedeki orman temizlendikten sonra ortaya çıkmış ve arazinin batmasına neden oldu. Şu anda yaklaşık 1 kilometre uzunluğunda ve 100 metre derinliğinde dünyanın en büyük mega çökmesi, iklim değişikliği hızlı ısınan bölgenin permafrost tabakasını eritirken boyut ve derinlik olarak büyümeye devam ediyor.
Science Dergisi , Potsdam Üniversitesi permafrost araştırmacısı Frank Guenther’in söylediğine göre, Batagaika’nın çapı artık yılda yaklaşık 12 ila 14 metre dışa doğru ilerliyor. 2016’dan önce yılda 10 metre ilerlediğini söyledi.
Krater genişledikçe, bilim insanları ve arkeologlar, Buzul Çağı’ndan beri soyu tükenmiş hayvan ve bitkilerin iyi korunmuş kalıntılarını keşfediyorlar.
Ayrıca şuana kadar Antik çiçek tozu örnekleri, arktik bölgelere özel misk öküzü kalıntılarıyla birlikte mamut ve 4400 yıllık at kalıntılarını rastlandı. Ayrıca orman yatakları ve elde edilen diğer veriler, araştırmacılara Sibirya’nın ikliminin eskiden günümüze göre daha sıcak olduğunu göstermektedir.
Max Planck İnsan Tarihi Bilimi Enstitüsü’nden bir paleobotanist olan Kseniia Ashastina, Science dergisine yerel yerli grupların “topraklarını, ağaçları ve kutsal yerlerini yuttuğunu” söyleyerek kraterden korktuklarını söyledi.
Bunun yanı sıra, Rusya zaten dünyanın geri kalanından daha hızlı ısınıyor. Artık ve Sibirya bölgelerinde, orman yangınları, yakıt sızıntıları, mahsul kıtlıkları ve daha fazlası eşlik etmektedir.
Batagaika’ya 75 kilometre uzaklıkta bulunan ve dünyanın en soğuk yerleşim yerlerinden biri olan Verkhoyansk kasabası, Haziran ayında Kuzey Kutbu’nda şimdiye kadar kaydedilen en yüksek sıcaklık olan 38 Santigrat dereceye ulaştı.
Bilim insanlarına göre, sıcaklıklar yükselmeye devam ettikçe sürekli genişlemekte olan Batagaika kriteri gibi iklim değişikliğinden meydana gelen süreçlerin artacağı düşünülüyor.
Ulusal Kar ve Buz Veri Merkezi’ne göre Arktik Okyanusu’ndaki buz örtüsü , 15 Temmuz’da yılın bu zamanı için tüm zamanların en düşük seviyesine ulaştı ve en çok Sibirya kıyıları etkilendi. Avrupa’yı Asya’ya bağlayan bir deniz nakliye yolu olan Kuzeydoğu Geçidi, daha öne önce buzsuzdu. Geçen yıl, rotanın buz örtüsünün erimesi Ağustos ayının sonlarına kadar sürdü.
Science Dergisi, son yazlarda doğu Sibirya ve Rusya’nın Uzak Doğusu’nda görülen, ılık ve kurak kışların getirdiği yıkıcı yaz orman yangınlarının “ısıyı emen ve erimeyi hızlandıran koyu is ve odun kömürü” saldığını yazmıştı.
Permafrost eridikçe, metan ve diğer sera gazlarını da serbest bırakarak sıcaklıklardaki hızlanan artışa daha fazla yakıt ekliyor.
Kaynaklar
Sibirya’daki Yer Altına Açılan “Cehennem Kapısı” Hızla Büyüyor Chip, 03.08.2020
Siberia’s ‘Gateway to the Underworld’ Expands Amid Record-Smashing Heat Wave The Moscow Times, 7 Eylül 2021
Bir yanıt bırakın