Yılan Zehrinin Genetik Temeli Memelilerin Tükrük Bezleri ile Aynıymış
Hayvanlarda değişik zehir kullanımı vardır. Bezen derilerinden atarken bazense dikenleri ile aşılarlar. Fakat en yaygın zehirleme şekli ise ısırarak zehirleme şeklidir.
Isırarak zehirleme denince akla tabi ilk yılanlar gelir. Yılanların zehirlerinde bir çok farklı toksik protein kokteyli bulunur. Bu zehrin amacı avını etkisiz hale getirmektir.
Yılan zehirleri bir çok kez incelenmiştir. Fakat somut bileşenleri evrimsel olarak hızla değiştiği için kökeni ile ilgili pek bilgi yoktur.
Okinava Bilim ve Teknoloji Enstitüsü’nden Agneesh Barua ve çalışma arkadaşları zehir sistemi ile bağlantılı olan fakat zehir kodlamayan genleri incelediler. Araştırmada Asya’da yayın olan çukur engereği Tayvan Habu yılanlını kullandılar. Yılanın kalıtımında, zehir genleri ile etkileşime giren 3 binde yakın gen tanımladılar. “İş birliği” yapan bu genler öncelikle proteinlerin katlanmasını ve değişmesini sağlıyor.
2 aşamada aralarında insan, köpek, tavuk, kertenkele ve kurbanların da bulunduğu memeliklerin türlerin kalıtımını incelediler. Karşılaştırmalarda, dokulardaki gen ekspresyonunun belirgin şekilde benzediği görüldü. Özelikle memelilerin tükürük bezleri ile yılanların zehir bezleri. Anlaşılana göre bezlerin ayrılmadan üz milyonlarca yıl önce ortak atadaki özelliklerinin korunduğu gözüküyor. Bu da zehir bezlerinin erken tükürük bezlerinden evrimleştiği teorisine ilk bilimsel kanıt olmuş oluyor.
Yazan: Selim ÖZTEMEL
Bir yanıt bırakın