Yoksa Atalarımız Yamyam mı?
1,45 milyon yıllık insana ait kavak kemiğindeki kesik izleri, insan etinin tüketildiğini işaret ediyor.
Yamyamlık günümüzde hemen hemen tüm kültürlerde tabudur. Fakat örneğin 1845 yılındaki ölümcül Franklin seferi gibi çok çaresiz durumlarda insan etinin yendiği istisnalar da var. Son yapılan bir araştırma Neandertal ve Homo antecessor gibi bazı ilk insanlarda yamyamlığın daha sık yasanmış olabileceğini ortaya koydu.
Bilim insanlarına göre hayvanları yakalamanın çok zor olduğu durumlarda insan eti yeniyordu. Kısa bir süre önce paleontologlar bir rastlantı sonucunda insan eti tüketimiyle ilgili en eski kanıtları buldular. Washington Ulusal Doğa Tarihi Müzesi’nden Briana Pobiner ve çalışma arkadaşları aslında ilk insanların ne derece yırtıcı hayvanlara kurban gittiğini öğrenmek istiyordu. Bu yüzden Turkana gölünde bulunan ve günümüzde Kenya Ulusal Müzesi’nde saklanan 1,8 ila 1,5 milyon yıllık hominin fosillerindeki ısırık izlerini incelediler.
Yaklaşık 1,45 milyon yıllık bir kaval kemiği parçasında bu şekilde bilim insanları sürpriz bir izle karşılaştılar: Olası iki diş izinin dışında kemiğin üzerinde belirgin kesik izleri de dikkat çekiyordu. Bu çok alışılmışın dışında bir durumdu. Gerçi daha önce de kesik izleri bulunmuştu ama bu döneme ait insan kemikleri üzerinde ilk kez kesik izleri tespit edildi. KNMER 7411 numara ile kayıtlı kaval kemiği Koobi Fora’daki kaya formasyonunda 1970 yılında ünlü paleontolog Mary Leakey tarafından bulunmuştu. 1,45 milyon yıllık olan bu kemiğin, ilk önce Australopithecus boisei‘e ait olduğu kabul edilmişti. Fakat 1990’lı yılarda “Turkana Boy” fosiliyle gerçekleştirilen karşılaştırma sonucunda Homo erectus‘a daha uygun olduğuna karar verilmişti. Bununla birlikte hangi insan türüne ait olduğu hala tartışmalı.
Ama son olarak bulunan izlerin rastlantı olmadığı bilinçli olarak yapıldığı bir gerçek. Bilim insanları bu sonuca kesik izlerinin biçimi ve sırasına göre karar vermişler. İzler kemik oyuğunda aynı yerde yer alıyorlar ve benzer bir şekilde oluşmuş. V biçimi ve düz devam eden yönleri kesik izleri için güçlü kanıtlar. Ayrıca deneysel olarak oluşturulan 900 benzer kesik, vurma veya doğal yaralanma gibi izlerle yapılan karşılaştırmalar da bu tahmini destekliyor. Bilim insanları Koobi Fora’da bulunan kaval kemiğinin ilk atalarımızın insan eti yediğini gösteren en eski kanıtlar olduğunu söylüyorlar. Bununla birlikte bunun gerçekten yamyamlık için bir insanın öldürüldüğü mü yoksa sadece yeni ölmüş birinin yendiği mi kesin olarak söylenemiyor.
Yazan: Selim ÖZTEMEL
Early Pleistocene cut marked hominin fossil from Koobi Fora, Kenya, Scientific Reports, 26.06.2023.
Bir yanıt bırakın