Zehirli Ve Zehirsiz Yılanların Farkları
Yılanlar muhtemelen halk arasında en çok korkulan hayvanlardan biridir. Dünya çapında bir yılda yılan ısırması sonucu hayatını kaybeden insan sayısı tahminin seksen binin üzerinde. Yılan ısırığı vakaları çoğunlukla Afrika ve Hindistan’da meydana gelmekte. Zehirli yılan türlerine kobra ve engereği örnek verebiliriz, piton ve anakonda gibi en büyük yılan türleri ise zehirsiz yılanlardır. Zehirsiz yılanlar avlarını sarıp sarmalar ve nefessiz bırakar öldürür. Zehirli kuzenleri ise zehirlerini enjekte edip avlarını felç edip akabinde onu yerler. Yılan zehri felç, nefes alma zorluğu, kanama ya böbrek hasarına sebep olabilir. Hasar zehrin miktarına ve kurbanın özelliklerine göre değişkenlik gösterebilir.
Peki bu etçil ve tehlikeli sürüngenlerin bir kısmı zehirliyken diğerleri neden zehirli değil? Bu sorunun cevabı için yine geçmişe gidip yılanların evrimini incelemek gerekiyor. İlk zehirli yılanlar tahminen 28 milyon yıl önce yaşadılar. Bu yılanların zehri için değişime uğrayıp gelişmiş bir salya demek doğru olur. Zehirli olmayan yılan türlerinin zehir üretebilme kapasitelerinin köreldiğine inanılıyor. 2015 yılında Myanmar Pitonları üzerinde yapılan bir çalışmada zehir proteinlerinin homologlarına rastlanması bu fikri güçlendiriyor.
Alttaki görselde zehirli ve zehirsiz yılanların kafataslarının karşılaştırmasını görebilirsiniz. (Üst zehirsiz, alt zehirli)
Zehirsiz yılanın üçgenimsi bir kafası, yuvarlak bir burun ucu ve yuvarlak göz bebekleri vardır. Zehirli yılanlar ise geniş bir başa, sivri bir burun ucuna ve eliptik gözbebeklerine sahiptir.
Zehir sadece bir avlanma aracı değil aynı zamanda yılanın kendini savunmak için kullandığı bir defans mekanizmasıdır. Zehirli canlılar genellikle parlak renkleri ile potansiyel avcılara işaret vererek kendilerini korurlar ama bu yeterli olmazsa son çare zehre başvururlar.
Kaynaklardaki yazıları okumak isteyenler için kısa bir not: Yılan zehri için kullandığımız “zehir” kelimesi İngilizce’de iki farklı şekilde ifade edilebilir. Venom yahut Posion. Yazıda bahsettiğimiz zehir, venom olarak sınıflandırılmakta. Yani ısırma yoluyla bir canlıdan başka canlıya geçmekte. Kaynaklarda “poison” olarak bahsedilen zehir ise hayvanı yediğiniz zaman oluşabilecek zehirlenmeler için kullanılmış.
Yazan: Göktuğ DONK
Kaynak**
Kaynak***
Kaynak****
Kaynak*****
Bir yanıt bırakın